Nhà thép ti�n chế

6.4. CỘT CHỊU NÉN LỆCH TÂM

Cột chịu nén lệch tâm, nén uốn gồm có cột đặc và cột rỗng. Tiết diện thư�ng có dạng như hình 6.19.

Hình 6.19. Các dạng tiết diện cột đặc nén lệch tâm

6.4.1. Cột đặc

Tùy theo giá trị cặp ná»™i lá»±c có thể chá»�n tiết diện cá»™t đối xứng hoặc không đối xứng. Chá»�n tiết diện đối xứng khi mômen không lá»›n hoặc trị tuyệt đối Mmax ≈ Mmin . Vá»›i Ä‘oạn cá»™t có tiết diện đối xứng thì cặp ná»™i lá»±c nguy hiểm nhất là tổ hợp có M max và Ntu . Sá»­ dụng cá»™t có tiết diện không đối xứng, khi cá»™t có mômen uốn không đổi dấu vá»›i giá trị lá»›n hoặc khi có các cặp ná»™i lá»±c nguy hiểm có M max và M min chênh nhau nhiá»�u. Vá»›i Ä‘oạn cá»™t có tiết diện không đối xứng sẽ có hai cặp ná»™i lá»±c nguy hiểm. Cần tính thêm tải trá»�ng bản thân của cá»™t khi tính toán.

Tuy nhiên theo đi�u kiện kinh tế và đơn giản khi chế tạo, ngư�i thiết kế cần lưu ý để ch�n tiết diện phù hợp.

a. Tính toán v� b�n
Không cần tính toán v� b�n của cấu kiện chịu nén lệch tâm, nén uốn đồng th�i khi độ lệch tâm tương đối tính đổi me ≤ 20, tiết diện không bị giảm yếu và giá trị của mômen uốn để tính toán v� b�n và ổn định là như nhau.
Khi tiết diện có giảm yếu nhi�u hoặc khi me  20 , theo công thức:

b. Tính toán v� ổn định

Cột chịu nén lệch tâm, nén uốn phải được kiểm tra ổn định trong mặt phẳng tác dụng của mômen (dạng mất ổn định phẳng) và ngoài mặt phẳng tác dụng của mômen (dạng mất ổn định uốn xoắn).
Tính toán v� ổn định cột chịu nén lệch tâm, nén uốn, có tiết diện không đổi trong mặt phẳng của mômen uốn trùng với mặt phẳng đối xứng được thực hiện theo công thức:

Tính toán v� ổn định ngoài mặt phẳng uốn cấu kiện chịu nén lệch tâm có tiết diện không đổi, mômen uốn tác dụng trong mặt phẳng có độ cứng lớn nhất (�x>�Y) trùng với mặt phẳng đối xứng, được kiểm tra như thanh nén đúng tâm, có kể đến ảnh hưởng của mômen uốn (xem chương 3):

bi, ti là chi�u rộng và chi�u dày các bản (cánh, bụng) của tiết diện; h là khoảng cách giữa trục hai cánh.
Cá»™t chịu nén lệch tâm, uốn trong mặt phẳng có Ä‘á»™ cứng nhá»� nhất (Iy < Ix và ey  0), nếu ï�¬x > ï�¬y thì tính toán vá»� ổn định theo công thức (39) và kiểm tra ổn định ngoài mặt phẳng có mômen tác dụng nhÆ° thanh nén đúng tâm theo công thức:

c. Tính toán v� ổn định cục bộ
Cột đặc chịu nén lệch tâm phần lớn được tổ hợp từ thép bản, các bản thép này có thể bị mất ổn định cục bộ khi cột chịu tải tr�ng. Các loại mất ổn định cục bộ này sẽ làm cột mất khả năng chịu lực trước khi bị mất ổn định tổng thể hay mất b�n. Do đó cần cấu tạo các bộ phận bản cánh, bụng của cột đảm bảo các đi�u kiện v� ổn định cục bộ.
Ổn định cục bộ bản cánh.
- �ối với cột chịu nén lệch tâm, nén uốn có tiết diện không phải hình hộp, độ mảnh giới hạn bản cánh nén đúng tâm. [ bo / t f ] phụ thuộc vào � và xác định như cột chịu

- �ối với cột hình hộp, ngoài � giá trị tương đối m được lấy như sau: [ bo / t f ] còn phụ thuộc vào độ lệch tâm