5.5.2. Dầm có bản bụng má»ng
Dầm có bản bụng rất má»ng (độ mảnh quy ước 6 <= ^w <= 13 ) được sá» dụng để mang lại hiệu quả kinh tế cao. Bản bụng má»ng mất ổn định dưới dạng sóng nhá» nghiêng tại gối đầu tiên (nÆ¡i có lá»±c cắt lá»›n, hình 5.33) hoặc bị phình trong vùng chịu nén. Những dầm loại nà y phù hợp vá»›i những cấu kiện có hoạt tải ổn định. Theo khÃa cạnh khác, có thể coi dầm là m việc như già n vá»›i thanh bụng kéo chÃnh là phần bụng chịu kéo, thanh bụng chịu nén chÃnh là sưá»n cứng gia cưá»ng.
Hình 5.33. Trạng thái ứng suất trong ô bản bụng sát gối
Dầm có bản bụng má»ng có thể có hoặc không có sưá»n gia cưá»ng, nếu có sưá»n gia cưá»ng thì khoảng cách giữa chúng khoảng ( 1  1,5 )hw . Sưá»n có thể bố trà thà nh cặp đối xứng hoặc ở má»™t bên dầm, kÃch thước cá»§a chúng giống như trong dầm tổ hợp hà n chữ I. Trong ô bản gần gối, dưới tác dụng cá»§a lá»±c cắt, bản bụng mất ổn định dưới dạng sóng, dải bản chịu kéo có thể đạt tá»›i giá»›i hạn chảy. Ứng suất kéo trong bản bụng truyá»n tá»›i sưá»n gối, gây uốn sưá»n. Äể tăng độ cứng sưá»n gối trong khoảng cách không nhá» hÆ¡n chiá»u rá»™ng sưá»n và không quá 1,3hw bổ sung má»™t cặp sưá»n. Lúc nà y tại gối nếu cắt theo phương song song vá»›i trục dầm ta sẽ có tiết diện dầm chữ I vừa chịu nén và uốn. Ứng suất kéo trong bụng cÅ©ng được truyá»n lên cánh, gây nên uốn dá»c.
Trạng thái giá»›i hạn đạt được khi hình thà nh khá»›p dẻo trên bản cánh và má»™t phần bản bụng tiếp xúc vá»›i bản cánh ( 0,5tw ) theo hướng ï³ 2 . Vá»›i những ô bản, là m việc chịu uốn thuần túy, trạng thái giá»›i hạn xác định bởi mất ổn định cá»§a vùng nén dẫn tá»›i mất khả năng là m việc ở những vùng nà y. Biểu đồ ứng suất chỉ có trên cánh nén và má»™t phần bản bụng tiếp xúc vá»›i cánh nén có bá» rá»™ng 0,85tw, biểu đồ ứng suất nà y gần như hình chữ nháºt khi ứng suất đạt tá»›i giá»›i hạn chảy. Trong vùng kéo bắt đầu xuất hiện biến dạng không đà n hồi. SÆ¡ đồ trạng thái giá»›i hạn ô bản, là m việc chịu uốn thuần túy, cho trên hình 5.34.
Hình 5.34. Trạng thái ứng suất trong ô bản bụng giữa dầm (chịu uốn): a –ô bản; b- tiết diện tÃnh toán; c- biểu đồ ứng suất pháp
Vá»›i những dầm đơn giản có tiết diện chữ I đối xứng, chịu tải trá»ng tÄ©nh và uốn phẳng, có thể sá» dụng thép có giá»›i hạn chảy tá»›i 430MPa. Äá»™ bá»n cá»§a dầm, gia cưá»ng bởi sưá»n cứng theo Ä‘iá»u kiện 6 <= ï¬w <= 13 , có thể kiểm tra bằng công thức:
Các ô bản bụng Ä‘á»u được kiểm tra vá»›i công thức như trên. Sưá»n cứng cÅ©ng cần được kiểm tra ổn định theo phương ngoà i mặt phẳng, giống như thanh chịu nén N, xác định như sau:
Giá trị N không nhá» hÆ¡n lá»±c táºp trung tác dụng lên sưá»n, tiết diện thanh là chữ tháºp gồm tiết diện sưá»n cá»™ng thêm má»™t phần bản bụng có bá» rá»™ng 0,65tw từ
hai phÃa cá»§a sưá»n, chiá»u dà i tÃnh toán l0 = hw( 1 - ï¢ ÃŸ ) , nhưng không nhá» hÆ¡n 0,7hw .
Khi xác định độ võng cá»§a dầm có bản bụng má»ng có sưá»n gia cưá»ng, mômen quán tÃnh cá»§a tiết diện dầm được tÃnh giảm bằng cách nhân vá»›i hệ số ï¡ = 1,2 - 0,33ï¬ w .
![]() ![]() ![]() |